AMAÇLARI ÇOK FARKLI OLABİLİR

Günümüzün vazgeçilmesi olan, hayatımızın dibine kadar giren sosyal medyanın en kötü yanlarından biri insanları manipüle etmek, sayfalarının takipçi sayısını arttırmak ya da kendi ürünlerinin reklamını yapmak için maksatlı yayılan yanlış bilgi. İşte internette yayılan ve sosyal medyada her gördüğünüze inanmayın dedirten o paylaşımlar.

  Bu fotoğraf Gana’da değil Uganda’da çekildi… Sosyal medyada son günlerde sıkça paylaşılan fotoğrafla Gana’da mahkemeye boşanmak için giden çiftlerin evlendiği günkü gibi giyinip hakim karşısına çıkmak zorunda olduğu iddia edildi. Gelinlik ve damatlık giyen çiftlerin yer aldığı fotoğraftaki duvarda Fransızca “boşanma salonu” yazdığı görülüyor.  Ancak işin aslı öyle değil. Teyit.org sitesinin araştırmasına göre fotoğrafın Gana’da kaydedildiği iddiası ve duvarda Fransızca yazı yazması şüphelere neden oluyor. Çünkü Gana’nın resmi dili Fransızca değil, İngilizce. Fotoğrafı tersine görsel arama ile aradığımızda fotoğrafın orijinalinde duvarda yazı olmadığı doğrulanıyor. Fransızca yazı fotoğrafa sonradan eklenmiş. Alamy adlı stok görsel sitesinde yer alan fotoğrafın Gana’da kaydedilmediği de anlaşılıyor. Fotoğrafçı Becky Matthews tarafından çekilen fotoğraf, 2009 yılında Uganda’da yerinden edilmiş insanların bulunduğu bir kampta, grup düğünü öncesi kilisede dua eden üç çifti gösteriyor.     Hz. Muhammed’in mezarı iddiası… Yine son günlerde sosyal medyada Hz. Muhammed’in kabri olduğu iddia edilen fotoğraflar sıkça paylaşılıp beğeniliyor. Paylaşılan fotoğraf Hz. Muhammed’in kabrine ait değil. Görüntü Bursa’daki Osman Gazi’nin türbesinde kaydedilmiş. Fotoğrafta barok yapısıyla dikkat çeken parmaklıklarla çevrili sanduka, OsmanGazi’ye ait.     Recep Tayyip Erdoğan için hazırlanan logo Malibu’dan alındı iddiası. Sosyal medyada paylaşılan bir görselde, Recep Tayyip Erdoğan için hazırlanan logonun Malibu isimli bir içecekten alındığı iddia ediliyor. Bir kullanıcı tarafından “Ağaçlar logoyu çalarken bile ağaç kesmişler” yorumu ile Twitter’da paylaşılan görsel yaklaşık 8 bin kişi tarafından beğenildi. Ancak, Erdoğan için tasarlanan logonun Malibu isimli içecekten alındığı iddiası doğru değil. Malibu isimli içeceğin logosunun orijinal haline bakıldığında logonun değiştirildiği görülebiliyor.   Teyit.org bilgi kirliliğini ortadan kaldırmak için mücadele ediyor… İnternetteki şüpheli bilgileri inceleyen, dijital okuryazarlık ve eleştirel düşünme becerilerini geliştirmek için eğitim faaliyetleri düzenleyen Teyit.org sitesi farklı aktörleri bir araya getirerek yanlış bilgi sorununa yönelik sürdürülebilir çözümlerin geliştirilmesine katkıda bulunuyor. Teyit.org, bilgi ekosistemi aktörlerinde eleştirel düşünme alışkanlığını ortak değer kılmayı amaçlayan bir doğrulama organizasyonu. Elde ettiği geliri dağıtmayan ve kâr amacı gütmeyen bir sosyal girişim olan oluşum 2016 yılından beri internette yayılan bilgi kirliliği için mücadele ediyor.   Deniz Gezginci - Münih